Vatoz Balığı Hakkında Bilgiler
Dünyadaki tüm balıklar, iskeletlerinin yapıları bağlamında iki geniş gruba ayrılır:
Vatozlar ve ejderha balıkları, köpek balıkları ile beraber Chondrichthyes (Kıkırdak balık) sınıfında yer alır. Osteichthyes sınıfını oluşturan kemikli balıklar, şimdi çok geniş bir biçimde gruplandırılmalarıyla onları diğer balıklardan ayırır.
Elektrikli vatozlar ve onların şok verme yetenekleri, elektriğin gücü anlaşılmadan yüzyıllar önce eski dünyada bilinmekteydi. Bu bakımdan onlar balıklara özgü değildir. Elektrikli vatozların maksimum elektrik çıktıları, yaklaşık 220 volt, 550 volt elektrik akımı üretebilen elektrikli yılan balığının (Elektrophorus electricus) ürettiği elektrik akımından önemli ölçüde daha azdır.
Elektrikli vatozların elektrik organları, gövdelerinin her bir tarafına yerleştirilmiş çiftli yapılardır. Jel gibi elektrik ileten bir maddeyle paketlenmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanlardan yaklaşık 1000 taneye kadar yatay katman olarak düzenlenmiştir. Vatozların gövdelerinin alt kısımları, negatif elektrik yükü taşır fakat üst yüzeyi pozitif elektrik yükü taşır.
Vatozların beyinlerinin içine elektrikli lop denilen elektrikli organlardan çıkan elektriği kontrol eden bir kısım vardır. Pille olduğu gibi, şayet elektriksel çıktı, ısrarla kullanılırsa, elektrikli organlardan gelen voltaj emilir.
Görünüşe göre, herhangi bir tehdide karşı kendisine saldırıda bulunan saldırganı etkisiz duruma düşüren bir savunma sistemine sahiptirler ve anında tepki vererek doğrudan saldırının geldiği kaynağa yönelttiği elektriksel şok üretirler. Vatozlar, ürettikleri elektriksel akımı kendi vücutlarında geçecek şekilde yönlendirmekten kaçınırlar çünkü gövdeleri elektrik akımını iletmez. Elektrik akımı, onunla karşılaşacak diğer yaratıklara çarpacağı yere giderken deniz suyu aracılığı ile iletilir.
İğneli vatozlar, genellikle deniz tabanına yakın yerlerde avlanma eğilimindedir. Fakat mavi/iğneli vatoz (Pteroplatytrygon violacea), açık sularda küçük balıkları ve benzeri omurgasızları avlamak suretiyle okyanusların içinde yüzmeleriyle kendilerine özgü balıklardır. Bu grubun üyelerinin çoğunun üst kısımları daha koyu ve alt kısımları ise daha açık renklidir fakat tıpkı doğal alemdeki diğer yaratıklarda olduğu gibi, dikkate değer bir biçimde manta vatozlarında (Manta birostris) acayip görünüşlü albinizm (tamamen renksiz beyaz) örneklerine rastlanmaktadır. Aynı zamanda nadir olarak tamamen siyah renkli olanları da vardır. Diğer çeşitli balıklarda da görüldüğü gibi, manta vatozları, gündüzleri renk değiştirirler. Bu durum onların günün karanlık saatlerine daha açık renkli ve sonra günün aydınlık saatlerinde gene daha koyu renge dönmeleriyle sonuçlanır.
Vatozlar ve ejderha balıkları, köpek balıkları ile beraber Chondrichthyes (Kıkırdak balık) sınıfında yer alır. Osteichthyes sınıfını oluşturan kemikli balıklar, şimdi çok geniş bir biçimde gruplandırılmalarıyla onları diğer balıklardan ayırır.
Vatozun Özellikleri
Vatoz balıklarının çoğunluğunun vücut şekilleri, diğer balıklara göre çok köklü değişiklikler gösterir. Aynı zamanda, onları yakın akrabaları köpek balıklarından ayırt eden önemli anatomik farklılıklar sergilerler.
Vatozların en belirgin özelliği, göğüs yüzgeçlerinin görünüşünün sıklıkla kanat gibi genişlemiş olmalarıdır. Bu geniş kanatlarıyla su içindeki hareketleri, yarasaların havada uçmalarına benzer. Bu kanatların gücüyle vatozlar, suların yüzeyini düzenli biçimde yararak ilerler ve geniş kanatlarının kendilerine sağladığı güçlü bir şekilde ileriye doğru itme özellikleri, onları dalgaların üstünde epeyce ileri mesafelere taşır.
Kıkırdaklı balıklar olarak tanınmalarına rağmen, batoids balıklarının iskelet yapıları tamamen kıkırdak benzeri bir maddeden oluşmaz; fakat özellikle daha yaşlı balıklar ile sığ sularda yaşayanların kıkırdakları kemiklerle sağlamlaştırılır. Vatozların büyüklükleri, 10 cm ile 6.7 m arasında geniş bir yelpazede dağılım sergiler. Çok büyük göğüs yüzgeçleri ile gövdelerinin birleşmesi, “disk” olarak betimlenir. Şekilleri türlere göre değişiklikler gösterir.
Elektrikli Vatozlar
Elektrikli vatozlar ve onların şok verme yetenekleri, elektriğin gücü anlaşılmadan yüzyıllar önce eski dünyada bilinmekteydi. Bu bakımdan onlar balıklara özgü değildir. Elektrikli vatozların maksimum elektrik çıktıları, yaklaşık 220 volt, 550 volt elektrik akımı üretebilen elektrikli yılan balığının (Elektrophorus electricus) ürettiği elektrik akımından önemli ölçüde daha azdır.
Elektrikli vatozların elektrik organları, gövdelerinin her bir tarafına yerleştirilmiş çiftli yapılardır. Jel gibi elektrik ileten bir maddeyle paketlenmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanlardan yaklaşık 1000 taneye kadar yatay katman olarak düzenlenmiştir. Vatozların gövdelerinin alt kısımları, negatif elektrik yükü taşır fakat üst yüzeyi pozitif elektrik yükü taşır.
Elektrik Üretmek
Vatozların beyinlerinin içine elektrikli lop denilen elektrikli organlardan çıkan elektriği kontrol eden bir kısım vardır. Pille olduğu gibi, şayet elektriksel çıktı, ısrarla kullanılırsa, elektrikli organlardan gelen voltaj emilir.
Görünüşe göre, herhangi bir tehdide karşı kendisine saldırıda bulunan saldırganı etkisiz duruma düşüren bir savunma sistemine sahiptirler ve anında tepki vererek doğrudan saldırının geldiği kaynağa yönelttiği elektriksel şok üretirler. Vatozlar, ürettikleri elektriksel akımı kendi vücutlarında geçecek şekilde yönlendirmekten kaçınırlar çünkü gövdeleri elektrik akımını iletmez. Elektrik akımı, onunla karşılaşacak diğer yaratıklara çarpacağı yere giderken deniz suyu aracılığı ile iletilir.
Onların elektrik üretme becerileri, sadece savunma amacıyla elektrik akımı üretmez. Vatozlar, bu yeteneklerini yiyecek elde etmede etkin bir yol olarak kullanırlar. Elektrik akımı üretme güçleri, tuzak kurarak avlanmada çok etkilidir. Kumların arasına gizlenerek avlarının kendi menzillerinin içine girmesini beklerler. Avları menzile girince, ya saklandıkları yerden kritik bir anda çıkacak ve hiçbir şeyden kuşkulanmadan yaklaşan avlarını elektrik şoku yönelterek onları sersemletip yönlerini şaşırtırlar veya açıkta saldırı tarzını kullanırlar.
İğneli Vatozlar
İğneli vatozlar; vatozların en büyük ve en yaygın bulunan vatoz guruplarından birini temsil eder. Grubun daha çok tropikal bölgelerde yoğunlaşmış; açık okyanuslardan sahillere, dere ve nehir ağızlarıyla haliçlere ve özellikle Güney Amerika kıtasın’da, nehirlerin üst kısımlarında bile bu balıkların ait olduğu cins ve türlerin temsilcilerine rastlanan yerler gibi çok yaygın yaşam alanları vardır.
İğneli vatozlar, genellikle deniz tabanına yakın yerlerde avlanma eğilimindedir. Fakat mavi/iğneli vatoz (Pteroplatytrygon violacea), açık sularda küçük balıkları ve benzeri omurgasızları avlamak suretiyle okyanusların içinde yüzmeleriyle kendilerine özgü balıklardır. Bu grubun üyelerinin çoğunun üst kısımları daha koyu ve alt kısımları ise daha açık renklidir fakat tıpkı doğal alemdeki diğer yaratıklarda olduğu gibi, dikkate değer bir biçimde manta vatozlarında (Manta birostris) acayip görünüşlü albinizm (tamamen renksiz beyaz) örneklerine rastlanmaktadır. Aynı zamanda nadir olarak tamamen siyah renkli olanları da vardır. Diğer çeşitli balıklarda da görüldüğü gibi, manta vatozları, gündüzleri renk değiştirirler. Bu durum onların günün karanlık saatlerine daha açık renkli ve sonra günün aydınlık saatlerinde gene daha koyu renge dönmeleriyle sonuçlanır.
Leave a Comment